Thủ tướng Anh Theresa May đã có những ngày làm việc vất vả với giới chức Liên minh Châu Âu (EU) để cố gắng tìm kiếm sự đảm bảo từ liên minh này trong vấn đề Brexit, trong bối cảnh vị nữ lãnh đạo này bị các thành viên Quốc hội trong nước chỉ trích gay gắt vì cho rằng đã nhượng bộ EU quá nhiều.
Nhưng đó là nhiệm vụ không hề dễ dàng. Châu Âu đã đưa ra một món hời khó khăn, tạo rất ít cơ hội cho bà May và kế hoạch Brexit của bà. Tất nhiên, EU vẫn không nghĩ rằng họ phải thỏa hiệp: liên minh này muốn khiến cho việc rời đi dường như trở nên đau đớn nhất có thể đối với Anh, như một lời cảnh báo đến các quốc gia khác rằng: “ đừng nên đi theo vết xe đổ của London”. Với họ, Anh sẽ có rất nhiều cái để mất khi “ly hôn”. Trên thực tế, từ các doanh nghiệp thực phẩm dự trữ hàng nhập khẩu đến người dân đều lo lắng về việc tách khỏi EU mà không có thỏa thuận – tức là “Brexit cứng”.
Sự thật là không ai thực sự biết điều gì sẽ xảy ra vì Anh là quốc gia đầu tiên rời khỏi khối. Nhưng có một số điều mà London đang nói với người Anh để chuẩn bị cho những ngày đầu tiên của một tình huống xấu nhất xảy ra. Nếu không có thỏa thuận, Anh có thể không thể nhập khẩu hoặc xuất khẩu hàng hóa sang các nước EU. Hệ thống máy bay và tàu hỏa cũng khó có thể đi đến các nước EU vì sẽ có những quy định gắt gao hơn.
Nhưng EU cũng mất nhiều khi Brexit không có thỏa thuận. Châu Âu không muốn “Brexit không thỏa thuận” vì đó sẽ là thảm họa đối với Anh, một động thái sẽ ảnh hưởng lớn đến những doanh nghiệp Châu Âu, nhất là ngành công nghiệp ô-tô, dược phẩm. Hồi tháng 7, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã cảnh báo, trong khi Anh sẽ gánh chịu thiệt hại kinh tế, Brexit cứng sẽ khiến tăng trưởng kinh tế của EU giảm đến 1,5% vào năm 2030. Anh là một trong 3 đối tác thương mại lớn nhất của EU, chiếm 13% giao dịch trong một khối không có rào cản.
Nhưng có lẽ, mối lo lớn nhất của EU khi London rời đi mà không có thỏa thuận chính là vấn đề biên giới. Hơn 3 triệu công dân EU sống ở Anh, trong khi hơn 1 triệu người Anh sống ở EU. Với quyền tự do di chuyển trong liên minh, công dân Anh và EU có thể di chuyển vào và ra khỏi quốc gia của họ. Một chính sách bảo đảm được tạo ra nhằm tránh biên giới cứng cho Ireland, nhưng bị giới phê bình chỉ trích là điều khoản này có thể trói buộc lâu dài Anh với những quy tắc EU. Một “Brexit cứng” sẽ tạo ra sự nhầm lẫn lớn xung quanh những người có thể ở lại và ra đi.
THANH VĂN
